Ansambl narodnih igara i pesama Kosova i Metohije “Venac” iz Prištine domaćin je radionice sviranja na kavalu i pevanja uz kaval koja se od danas održava u Gračanici. Radionicu organizuje Srpsko etnomuzikološko društvo. Naredna radionica organizovaće se u Štrpcu od 14. do 18. oktobra.
Kaval pripada grupi najstarijih duvačkih muzičkih instrumenata, veruje se da datira iz srednjeg veka i instrument je koji su pastiri svirali dok su vodili ovce na ispašu. Danas je sviranje kabala retkost iako je vredan deo muzičkog nasleđa, kojim se čuvaju srpski običaji, kultura i istorija.
Sviranje na kavalu je 18. juna 2012. godine upisano u Nacionalni registar nematerijalnog kulturnog nasleđa Republike Srbije.
Kaval se svirao i danas se svira na Kosovu i Metohiji, pa ne čudi da je jedan od čuvenih svirača na kavalu između dva svetska rata bio Borisav Boškoćević iz Sirinićke župe. Posle drugog svetskog rata najpoznatiji je bio Milko Veličković (Pećinovčević) i danas aktivni Miladin Boškoćević i Veselin Bošković iz Štrpca.
Danas ga od zaborava čuvaju talentovani muzičari širom Srbije ali i škole i institucije kao što su Muzička škola „Mokranjac“ iz Beograda, Srpsko etnomuzikološko društvo, Centar za istraživanje i očuvanje tradicionalnih igara Srbije (CIOTIS), Odsek za Etnomuzikologiju FMU. Brojna srpska kulturno-umetnička društva, u matici i u dijaspori, sve češće u svoj instrumentarijum uvode kaval.
Prekretnica u današnjoj obnovi sviranja na kavalu dogodila se u Beogradu i okolini početkom devedestih godina 20. veka. Tada se ponovo javilo veće interesovanje za sviranje na kavalu, a prvi svirači bili su slikar i freskopisac Predrag Stojković i njegov učenik Vladimir Simić. Uporedo sa njima, počeo da je svira Miloš Nikolić, danas profesor kavala, piše Serbia.com.
Upravo je Nikolić jedan od realiztora radionica, ali i voditelji.
Radionice čiji je domaćin Venac deo su projekta “Istraživanje i revitalizacija prakse sviranja na kavalu na Kosovu i Metohiji” koji je zasnovan na terenskom istraživanju i očuvanju raritetne instrumentalne i vokalno-instrumentalne prakse sviranja na kavalu, koju su 2011. Centar za očuvanje nasleđa Kosova i Metohije – Mnemosyne, Srpsko etnomuzikološko društvo, lokalne zajednice i kulturno-umetnička društva upisali na nacionalnu listu zaštite NKN elementa, navode iz Venca.
Realizatori radionice su – dr Mirjana Zakić, etnomuzikolog, FMU, Beograd, rukovodilac radionice, predsednik SED-a; dr Sanja Ranković, etnomuzikolog, FMU, Beograd, voditelj radionice pevanja; dr muz. um. Miloš Nikolić, profesor kavala u Muzičkoj školi “Mokranjac” u Beogradu, voditelj radionice sviranja.
Za učešće u radionici u Gračanici prijavljeno je 28 polaznika. Uglavnom se radi o deci i mladima sa centralnog Kosova koja su članovi Dečijih ansambala Venac i Muzičke škole “Stevan Mokranjac” iz Gračanice, kao i deo kolektiva zaposlenih u Vencu. Ovaj ansambl je za radionicu obezbedio 28 kavala za svih 28 polaznika.
SED organizuje radionicu sviranja na kavalu i pevanja uz kaval uz finansijsku podršku Ministarstva kulture i informisanja Republike Srbije i tehničku podršku Ansambla Venac.
